«Իրականացվել են խխունջային ներպատվաստումներ` լսելու հնարավորություն ընձեռելով ևս երեք երեխայի»

«Էրեբունի» բժշկական կենտրոնում իրականացվել են հերթական խխունջային ներպատվաստումները (կոխլեար իմպլանտացիա)` լսելու հնարավորություն ընձեռելով ևս երեք երեխայի: Լրագրողներն ականատես եղան, թե ինչպես է երկու տարեկան ութ ամսական Հասմիկ Մկրտչյանն արձագանքում ականջին հասնող առաջին ձայներին: Սարքի միացումն ու ծրագրավորումն իրականացրեց սուրդոմանկավարժ Ինեսա Հարությունյանը: Հասմիկը լսողությունը կորցրել է ութ ամսականում: Մեկ ամիս առաջ իրականացվել է խխունջային ներպատվաստում:

«Էրեբունի» բժշկական կենտրոնում առաջին երեք երեխան վիրահատվել են 2004-ին: Խխունջային ներպատվաստումը Հայաստանում զարգացել է Կալիֆոռնիայի UCLA համալսարանի վիրաբույժ, ազգությամբ ճապոնացի Ակիրա Իշիյամայի աջակցության շնորհիվ. այս մասին լրագրողներին ասաց Հայկական միջազգային բժշկական հիմնադրամի պատասխանատու ՍԱԼԲԻ ԱԳԱՐԱԿՅԱՆԸ:
Խխունջային ներպատվաստման վիրահատությունները հնարավորություն են տալիս վերականգնելու ծանրալսությունն ու խլությունը: Սարքը կազմված է երկու մասից՝ ներքին և արտաքին: Վիրահատության ժամանակ ներքին սարքը տեղադրվում է ականջի մեջ, իսկ արտաքինը՝ ականջի արտաքին մասում:

Սարքը բավական թանկ է, Սալբի Ագարակյանը փաստեց, որ վերջին մոդելն են օգտագործում: Մեկ կոխլեար իմպլանտն արժե միջին հաշվով 38 հազար դոլար, բարեգործական, կամավոր աշխատանքի արդյունքում սարքը ձեռք են բերում 17 հազար դոլարով: Այդ գնով իմպլանտներ չի ստանում աշխարհի ոչ մի երկիր:
«Էրեբունի» բժշկական կենտրոնի քիթ-կոկորդ-ականջաբանության ծառայության ղեկավար, Հայաստանի գլխավոր ԼՕՌ-մասնագետ ԱՐԹՈՒՐ ՇՈՒՔՈՒՐՅԱՆՆ ասաց, որ այս երեխաների ու մեծահասակների հետ պետք է աշխատեն նրանք, ովքեր որոշակի փորձ ունեն. «Կան ռեֆլեքսներ` կապված աչքի բիբերի շարժման հետ, երբ ձայնը լսվեց, երեխան միանգամից արձագանքեց: Ընթացքում ձևավորվում է ռեֆլեքսների մի խումբ, պետք է սարքը միացնելիս, ծրագրավորման ժամանակ հասկանաս, թե հիվանդն ինչպես է զգում այդ ձայները: Դա շատ կարևոր է»:

Արթուր Շուքուրյանը նշեց նաև, որ թիմային աշխատանք է կատարվում բոլոր ուղղություններով, քանի որ այս ծրագրում կարևոր է ոչ միայն բուն վիրահատությունը, այլև հետվիրահատական շրջանում հիվանդի հետ տարվող աշխատանքը. «Երեխաներն ու մեծահասակներն այդ վիրահատությունից հետո պետք է սովորեն նորից հասկանալ խոսքը, վարժվեն լսելուն, ինչը երկարատև աշխատանք է պահանջում»: Հանրապետության գլխավոր ԼՕՌ-մասնագետը ուրախությամբ փաստեց նաև, որ վիրահատության տեսանկյունից բարդություններ չեն գրանցվել:

Սուրդոմանկավարժ ԻՆԵՍԱ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԸ, խոսելով լսողական ընկալման մասին, ասաց, որ երեխային մինչ վիրահատությունը նախապատրաստում են` սովորեցնում են արձագանքել այն ձայներին, որոնք լսելու է. «Ձայները, որոնք ստացվում են խխունջային ներպատվաստումից, տարբերվում են այն ձայներից, որոնք երեխան լսել է մինչ այդ օգտագործած սարքից։ Տեխնիկայի օգնությամբ վիրահատությունից հետո մասնագետները կարող են արձանագրել երեխան ստանու՞մ է ձայնային ազդանշաններ, թե՞ ոչ»: Սուրդոմանկավարժը նշեց, որ տվյալ դեպքում այդ առումով իդեալական արդյունք ունեցան: Թե ինչ արդյունք կարելի է ակնկալել ապագայում, Ինեսա Հարությունյանի խոսքով` կախված է երեխայի անհատականությունից, ծնողների աշխատանքից, մասնագետների հետ համագործակցությունից: «Մեծահասակների հետ իրականացնում ենք ռեաբիլիտացիա` վերականգնում, երեխաների հետ` աբիլiտացիա, նրանք զրոյից սովորում են լսել»,- ընդգծեց նա:

«2004, 2005 թվականներին վիրահատված երեխաներ ունենք, որ հաճախել են սովորական դպրոցներ, ոմանք ավարտել են դպրոցը: Այդ բարդ ճանապարհն անցնելուց հետո երեխաները վերադառնում են նորմալ կյանքի»,- ասաց «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնի գործադիր տնօրեն ՄԻՔԱՅԵԼ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆԸ, նշելով, որ իր ղեկավար Հարություն Քուշկյանը դեռ 2004-ին է պայմանավորվել UCLA համալսարանի հետ, և այն ժամանակ է ներպատվաստումը ներդրվել Հայաստանում, ինչի համար շատ հպարտ է:
«Էրեբունի» կլինիկայի խխունջային ներպատվաստման կենտրոնը 13 տարի է՝ ինչ գործում է, շուրջ 120 երեխա է վիրահատվել: «Խխունջային ներպատվաստումը երկրի համար մի աստիճան է, դա նշանակում է, որ այդ երկրի առողջապահությունը հասել է մի բարձր կետի, ծրագիրը անպայման շարունակվելու է: Բանակցում ենք մեր գործընկերների հետ, որ վիրահատությունների քանակն ավելացնենք»: Կենտրոնի գործադիր տնօրենն ասաց, որ ստույգ չի կարող ասել, թե քանի երեխա է սպասում վիրահատության, բայց շատ են: Նշեց նաև, որ Հայաստանում գործում է պետական ծրագիր, որի շրջանակներում ծննդատներում իրականացվում են հետազոտություններ, ծանրալսություն ունեցող երեխաներն անմիջապես ներառվում են սքրինինգային ծրագրում, սկսում են աշխատել երեխաների հետ, հետագայում նրանց համար ավելի հեշտ է լինում վիրահատական միջամտություն տանելը:

Հայաստանում թանկարժեք տեխնոլոգիաները ներառված չեն պետպատվերում: ՀՀ առողջապահության նախարարության մոր և մանկան առողջության պահպանման վարչության պետ ԿԱՐԻՆԵ ՍԱՐԻԲԵԿՅԱՆՆ ասաց, որ ժամանակին եղել է նման նախագիծ, երբ պետությունը վճարել է խխունջային ներպատվաստման համար, բայց բյուջետային միջոցները չեն բավականացնում: Այս տարի նախարարությունը փորձել է օգնել երեք երեխաների, որոնցից մեկը Հասմիկ Մկրտչյանն է: Կարինե Սարիբեկյանը նշեց նաև, որ երբ չի բավարարում գումարը, «Էրեբունի» հիվանդանոցը նույնպես միանում է աջակցությանը:
Ծրագրին մասնակից բժիշկները նշեցին, որ եթե լսողական խնդիրը շուտ ախտորոշվի, խխունջային ներպատվաստումը կիրականացնեն մեկուկես տարեկանում, երեխան առավել դյուրությամբ կսովորի խոսել և կապրի լիարժեք կյանքով:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ